Eregalerij on Tour

Als ik naar deze brug kijk, ik kom er regelmatig zelf overheen, over de nieuwe brug. Maar ik word  altijd een beetje claustrofobisch. De structuur is zo nauw op elkaar gevlochten dat het meer voelt als een tunnel dan als een brug. Vanuit bepaalde hoeken lijkt hij zelfs dicht, terwijl je aan de schaduwen kunt zien dat hij open is. Dat is bijzonder om te ervaren.

Ik ben in 1978 als machinist begonnen en heb op die brug nog gereden. Vanwege de aslast mocht je er toen maar dertig kilometer per uur overheen rijden, vanwege het gewicht van de treinen. De foto is gemaakt in 1868, toen de brug nog in aanbouw was. Een deel van die brug staat nog als monument, vanaf Utrecht gezien aan de linkerzijde van de nieuwe brug. Het was altijd een bijzondere ervaring om eroverheen te rijden. Al die bruggen zijn mooi, maar deze was speciaal omdat hij zo oud was. Het voelde net als een tunnel.

In deze foto zie ik een prachtig perspectief; je kijkt mooi de diepte in en ziet de mensen duidelijk poseren. Het is heel expliciet, alsof ze zeggen: “Kijk, hier staan we even.” Dat alleen al maakt het interessant om naar terug te kijken. Wat het nog bijzonder maakt, is de context: het bouwen van bruggen in die tijd was echt een staaltje vooruitgang. Zo’n grote constructie was toen helemaal niet gebruikelijk. Ik kan me goed voorstellen dat de mensen die daar werkten en poseerden, enorm trots waren. Je ziet het bijna in hun houding: beetje bij beetje tonen ze hun trots en betrokkenheid bij het project.

Ik werk in het Spoorwegmuseum en we zijn die foto ooit kwijtgeraakt. We hadden wel een digitale kopie, maar het origineel konden we niet meer vinden. Uiteindelijk, bij toeval, hebben we een paar dozen omgegooid en daar lag de foto ineens – echt een moment van opluchting! Ik vind het een prachtige foto, en ik kan me nog herinneren dat ik als kind die brug heb meegemaakt toen hij werd vervangen. Het was groot nieuws, zelfs op het journaal: de oude brug werd weggehaald, aan de kant gelegd en de nieuwe brug erin geplaatst. Dat heeft destijds echt indruk op me gemaakt.

Mijn verhaal gaat over het moment dat de oude brug ’s nachts werd vervangen. Ik ging met een spoorwegvriend heen, het was koud, dus we namen een thermosfles koffie mee en gingen wachten. Langzaam maakten we foto’s telkens als er een stuk van de oude brug werd weggehaald en de nieuwe ertussen geschoven werd. De volgende dag lag de nieuwe brug tussen de oude spoordijk, iets wat je normaal nooit zo van bovenaf kunt fotograferen. Dat moment vastleggen was heel bijzonder. Ik heb er dia’s van gemaakt. Als je die achter elkaar ziet, zie je de brug langzaam verdwijnen en de nieuwe erin komen. Elke minuut een foto, na een kwartier of twintig minuten zie je echt de beweging. Het werkte van beide kanten: oude eruit, nieuwe erin. Op een dia-rolletje van 36 foto’s moest je dus goed plannen, want stel dat er iets gebeurde… telkens een nieuw rolletje erin en weer fotograferen.